Gümüş Madenciliğinin Tarihçesi
03 Haziran 2024Gümüş madeni, fotoğraf sanayii, dişçilik, alaşımlar, elektronik, süs eşyası ve takı yapımı gibi farklı alanlarda kullanılıyor. Değerli madenler arasında yer alan gümüşün kullanımı ise sadece günümüzde değil yüz yıllar öncesine dayanıyor. Tarihi kaynaklara bakıldığında gümüşün Mısırlılardan Çinlilere, Farslardan Yunanlara kadar farklı kültürlerde yer aldığı görülüyor.
Doğada kendi başına bulunan ve periyodik tabloda Ag sembolü ile ifade edilen gümüş elementi parlak görünümüyle dikkat çekerken, yerin derinliklerinde bulunması ve az olması onu değerli bir hale getiriyor. Para, eşya, takı gibi farklı amaçlarda kullanılan gümüş bazı kültürlerde sağlığa olan faydaları nedeniyle de tercih ediliyor.
İlk Gümüş Madenlerinin Keşfi
Gümüşün tarihinin çok eskilere dayandığı bulunan tarihi eserler ve kalıntılar aracılığı ile biliniyor. Ancak ilk gümüş madenlerinin keşfine dayalı yazılı kaynaklar olmadığı için bu döneme insanların elinde çok fazla bilgi bulunmuyor.
Diğer yandan bazı kaynaklarda gümüşün MÖ 3100 yıllarında Mısırlılar ve MÖ2500 yıllarında Çinliler ve Farslar tarafından kullanıldığına dair bilgiler bulunuyor. Yine tarihi kaynaklarda yer alan iddialara göre gümüşü işleyerek kullanılan medeniyet olarak Romalılar gösteriliyor.
Antik Dönemde Gümüş Kullanımı
Işığı çok iyi yansıtan, dövülerek şekillendirilebilen ve bugün birçok farklı üretim alanında kullanılan gümüş antik dönemde çok daha farklı bir amaç için kullanılıyordu. Öyle ki Antik Yunan, Mısır, Finikeliler, Roma İmparatorluğu gibi güçlü ve tarihe damga vuran medeniyetlerde gümüş bağışıklık fonksiyonlarını güçlü tutmak için tercih ediliyordu.
Gümüşün çok eski dönemlerde anti-mikrobik özelliklere sahip olduğunun keşfedilmesi ise onu içeceklerin bozulmadan saklanması için vazgeçilmez bir muhafaza olmasına yol açtı.
Modern Gümüş Madenciliğinin Gelişimi
Antik çağda farklı alanlarda kullanılan gümüş orta çağa gelindiğinde para birimi olarak kullanılmaya başlandı. Pek çok medeniyette para olarak gümüş sikkeler kullanılırken, atın paranın yaygınlaşması gümüşün popülaritesini yitirmesine neden oldu.
Ancak az bulunan ve değerli metaller arasında yer alan gümüşün geniş kullanım alanı ve şık görünüşü her zaman için ekonominin içinde yer almasını sağladı. Diğer yandan doğada saf haliyle bulunmasının yanı sıra altın, bakır ve civa gibi diğer madenlerle alaşımlar halinde olması da gümüş madenciliğinde farklı tekniklerin gelişimine de yol açtı.
Bugün dünyada gümüş rezervinin yaklaşık yüzde 60’lık kısmı Kuzey ve Güney Amerika’nın batı kıyılarındaki maden yataklarında yer alıyor. Türkiye’de en çok Kütahya olmak üzere Mardin, Gaziantep, Trabzon, Ardahan ve Gümüşhane gibi daha birçok ilde daha gümüş madenciliği yapılıyor.
Yapılan araştırmalar ise günümüzde dünyada yaklaşık 55 yıllık gümüş rezervinin bulunduğunu ve eğer yeni rezervler keşfedilmezse 2078 yılında Dünya’daki gümüş rezervlerinin tükenebileceği düşünülüyor.